วันอาทิตย์ที่ 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2554

กรงและสถานที่ ที่จะเลี้ยงกระต่าย จากผู้มีประสบการณ์

กรงและสถานที่ ที่จะเลี้ยงกระต่าย
     กระต่ายนี่เป็นสัตวที่เงียบ ๆ (แทบ)ไม่มีปากมีเสียง แต่สุดยอดด้านสอดรู้สอดเห็น และซนสุด ๆ ช่างงับช่างแทะเป็นที่หนึ่ง และที่สำคัญ กระต่ายถูกธรรมชาติออกแบบมาเพื่อการวิ่งและกระโดด การขังกระต่ายในกรงตลอดเวลา จึงเป็นการทรมานกระต่ายได้สาหัสที่สุด
     กระต่าย มีวิญญาณธรรมชาติที่ยังไม่สามารถลบออกจากรหัสพันธุกรรมได้  ถ้าจำเป็น กระต่ายก็อยู่ได้ในกรงโลหะแต่เพื่อความสุขของเค้า ก็ควรเสริมความเป็นธรรมชาติให้เค้าบ้าง ด้วยโพรงไม้ หรือบ้านไม้ และปล่อยออกมาวิ่งเล่นในสนามบ้าง ถ้าไม่มีสนาม การวิ่งในห้องก็นับว่าใช้ได้
     กรงกระต่ายในตลาด มีให้เลือกหลายแบบ แทบทั้งหมดเป็นกรงเหล็กชุบโครเมียม พื้นก็เป็นเหล็กตะแกรง ใต้พื้นกรงมักเป็นถาดพลาสติกสำหรับรองรับฉี่และอึของกระต่าย ในทางทฤษฎี บอกว่า กรงเที่กระต่ายจะไม่รู้สึกอึดอัดมาก คือกรงที่มีด้านหนึ่งยาวไม่น้อยกว่า 5 เท่าของความยาวตัวกระต่าย แต่ก็คงหายากหรือถ้ามีก็คงแพงเอาเรื่อง เอาเป็นว่า ควรเลือกกรงที่ใหญ่ที่สุดเท่าที่จะมีกำลังทรัพย์ก็แล้วกัน หากเลือกกรงที่เล็กเกินไป กระต่ายจะอึดอัด เครียด และมีพฤติกรรมที่ก้าวร้าวหรือไม่ก็หวาดระแวงมากกว่าที่ควร
"สาวแนลซิล่าผู้มีความสุขกับการวิ่งบนพื้นหญ้าและการกิน"
     ในถาดรองกรง ควรอย่างยิ่งที่จะต้องโรยวัสดุซับฉี่กระต่ายได้ด้วย ในท้องตลาดจะเป็นขี้เลื่อยหยาบ ขี้เลื่อยอัดเม็ดและซังข้าวโพดบด ไม่ว่าจะเป็นแบบใด ถ้าเลือกได้ควรเลือกชนิดที่เสริมแบคทีเรียซึ่งมีความสามารถในการย่อยสลายอึและฉี่กระต่าย ทำให้สามารถลดกลิ่นฉุนอันเป็นเรื่องน่ารำคาญของใคร ๆ ลงได้มาก และเมื่อวัสดุรองพื้นกรงหมดสภาพ ควรเปลี่ยนทันที 
     การล้างทำความสะอาดกรงเป็นเรื่องจำเป็น   เพื่อลดความหมักหมมของสิ่งปฏิกูลที่ค้างบนพื้นกรง  บางครั้งเราคิดว่าล้างถาดรองใต้กรงแล้วเป็นอันจบ   จริงๆแล้วไม่ใช่เพราะฉี่ที่ลอดผ่านพื้นกรงจะมีความเข้มข้นมากกว่าน้ำ  และจับกับซี่ตะแกรงพื้นกรง   ดังนั้นควรนำกรงและอุปกรณ์กรงต่างๆ  มาล้างให้สะอาดถ้าเป็นไปได้ควรตากแดดให้แห้งเพื่อฆ่าเชื้อโรค  วิธีนี้ทำให้ลดโอกาสเสี่ยงในการเป็นเชื้อราและไรในหูได้มาก
     ขนาดของซี่กรง ทั้งด้านข้างและพื้น ไม่ควรกว้างเกินไป โดยเฉพาะที่พื้น เพราะเท้ากระต่ายไม่ได้ถูกออกแบบมาเพื่อเดินบนซี่ลวด ทางออกที่ดีก็คือการซื้อแผ่นพลาสติกรองพื้นมาเสริม แม้จะลื่น แต่ก็ยังดีกว่าลวด ทั้งนี้เพื่อให้กระต่ายเหยียบและเดินได้สะดวกขึ้น และหาทางให้กระต่ายได้ออกมาวิ่งบนพื้นหญ้าหรือพื้นนุ่ม ๆ บ้าง เพราะถ้ากระต่ายต้องเดินบนพื้นลื่น ๆ ตลอดเวลา เท้าอาจจะแป คือแบะออกด้านข้างได้ ยิ่งเป็นลูกกระต่าย ยิ่งต้องระวังและดูแลในส่วนนี้ให้มาก 
     อีกเรื่องที่บางครั้งเหมือนผงบังตา  คือ อาการSore  Hock หรืออีกชื่อว่าPododermatitis  เป็นอาการของเท้ากระต่ายเป็นแผลเนื่องจากเท้ากระต่ายเสียดสีกับพื้นกรง  เป็นมากกับกระต่ายสายพันธุ์ที่มีขนใต้ฝ่าเท้าน้อยๆเช่น  มินิเร็กส์ และกระต่ายที่น้ำหนักตัวมากๆ  ทำให้เกิดการอักเสบและเป็นแผลขึ้นมา   หากปล่อยไว้นานๆจะมีการติดเชื้อและเป็นหนองได้   คุณหมอแนะนำให้รองพื้นกรงด้วยวัสดุที่เหมาะกับเท้าเค้า  เช่นแผ่นรองพื้นกรงพลาสติก  แผ่นไม้   เท้าเค้าจะได้ไม่เสียดสีกับซี่ลวดพื้นกรง
     กรงที่เป็นโลหะชุบหรือพ่นสี ขอให้ดูดี ๆ เพราะกระต่ายนั้น แทะทุกอย่างที่ขวางปาก หากสีซึ่งมักมีสารตะกั่วปนอยู่ในปริมาณมากหลุดล่อนออกมาแล้วกระต่ายกินเข้าไป....ย่อมไม่ใช่เรื่องที่ดีเลย
     สำหรับเราซึ่งมั่นใจว่า พื้นไม้ เป็นสิ่งที่กระต่ายเหยียบและเดินได้เหมาะที่สุดรองจากพื้นดิน ที่ Bunny Delight กรงกระต่ายของเราจึงทำจากไม้เกือบทั้งหมด ยกเว้นด้านข้างเท่านั้น ที่เป็นลวดตาข่าย โดยเฉพาะที่พื้น เราเลือกไม้เนื้อแข็งเช่นไม้เต็งไทย เพื่อมิให้ชื้นง่ายและทำความสะอาดได้สะดวกมาก  หากใครพอทำได้ก็ขอให้ทำเถิด กระต่ายจะอยู่สบายมากกว่ากรงโลหะเยอะเลย

ว่าด้วยอุณหภูมิ
     กระต่ายไทยไม่ค่อยมีปัญหากับอากาศร้อน(ถ้าไม่ร้อนจนเกินไป) แต่กระต่ายสายพันธุ์นอก  บ้านที่เขาหรือพ่อแม่เขาถือกำเนิดมานั้น อาจมีหิมะปีละหลายเดือน ถ้าอากาศร้อนมาก หูที่ใช้ระบายความร้อนออกจากร่างกายก็จะขยายยาวใหญ่ผิดรูป ขนหูจะบางลง ขนตามตัวก็ไม่หนาไม่แน่น แว็กซ์ ที่เคลือบขนซึ่งเคยลื่นนุ่มมือก็น้อยลง
     อุณหภูมิที่เหมาะสม สำหรับกระต่ายที่เพิ่งนำเข้า คือประมาณ 22-24 องศาเซลเซียส และเมื่อปรับตัวได้ระยะหนึ่ง ก็ไม่ควรเกิน 27 องศา

อะไรจะเกิดขึ้น ถ้าอากาศร้อนเกินไป
     เมื่อกระต่ายร้อน และร้อนต่อเนื่อง จะเกิดภาวะที่เรียกกันว่า Heat Stock อาการแรกที่แสดงออกคือเขาจะหายใจถี่เร็ว ดูจมูกและอาการหอบก็รู้ จากนั้นก็จะเริ่มซึม คอตก หมดแรง ขาห้อย ...และ สุดท้าย คือ ตาย
     อาการ Heat Stock อาจเกิดได้ในอีกกรณีคือ การเปลี่ยนอุณหภูมิอย่างรวดเร็ว เช่น นำกระต่ายออกจากห้องแอร์ ที่มีอุณหภูมิ 24 องศา มาวิ่งในสนาม ที่มีอุณหภูมิ 30 องศาหรือกว่านั้น การเปลี่ยนอุณหภูมิแวดล้อมทีเดียวหลาย ๆ องศา แบบนี้ โอกาสที่จะเกิดภาวะ Heat Stroke ก็มีได้สูง
การเลี้ยงกระต่ายในห้อง
     ถ้าคุณปล่อยกระต่ายให้วิ่งในห้อง สิ่งที่ต้องระวังอันดับหนึ่ง คือสายไฟ น้องต่ายของคุณชอบแทะมาก แทะถึงลวดทองแดงข้างในเมื่อไหร่ ก็....RIP ละครับ
     ต่อมาก็คือ ถุง-หมอน กระต่ายอาจจะมุดเข้าไปแล้วออกไม่ได้ จนขาดอากาศตายในที่สุด และชั้นต่าง ๆ รวมทั้งกรงที่เป็นซี่ ๆ ที่มีช่องห่างเกินไป กระต่ายจะเอาหัวมุดออกมาได้ แต่ดันทำคอเอียงแลยดึงกลับไม่ได้ ติดตายอยู่ตรงนั้นเอง เรื่องแบบนี้มีผู้เลี้ยงกระต่ายเอาเรื่องแบบนี้มาโพสเป็นตัวอย่างแล้วทั้งสิ้น
     กระต่ายเป็นสัตว์ที่ชอบประกาศดินดินแดนด้วยอึและฉี่ ดังนั้น ที่นอน หมอน ผ้าห่มของคุณจะสกปรกมาก ห้ามก็ยากด้วยเพราะมันเป็นธรรมชาติของเขา แต่อาการเหล่านี้จะค่อย ๆ ลดลงเมื่ออยู่กันไปนาน ๆ ทั้งนี้เพราะเค้ามั่นใจแล้วว่า ห้องนี้ทั้งห้องเค้าคือเจ้าของไม่จำเป็นต้องประกาศศักดาอีกต่อไป อีกประการหนึง กระต่ายที่อายุมากขึ้น คือเกิน 1 ปี ก็มักลดพฤติกรรมทำนองนี้ลงทีละน้อย
แต่ถ้าคุณเอากระต่ายตัวใหม่เข้ามาในห้อง....ไม่แน่นะว่า อาการเดิมจะกำเริบขึ้นมาทันตาเห็น